Ngày 12/4/2022, tại thành phố Hồ Chí Minh, Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ (SBH) đã tham gia Hội nghị Tự động hóa EVN năm 2022 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam tổ chức, với chủ đề “Tự động hóa ngành Điện trong xu thế Chuyển đổi số”. Tại Hội nghị, SBH đã mang đến sản phẩm “Ứng dụng Module đa năng HS/GMS Controoller V3.0 vào hệ thống cảnh báo từ xa, phục vụ công tác cảnh báo cho hạ du khi Nhà máy Thủy điện thực hiện xả nước điều tiết và vận hành phát điện” do CBNLĐ Công ty nghiên cứu, sáng tạo.
Các đại biểu tham quan gian hàng của EVNGENCO2 với sản phẩm “Hệ thống cảnh báo từ xa cho hạ du khi điều tiết nước qua tràn và
vận hành phát điện của Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ
Nhà máy Thuỷ điện Sông Ba Hạ nằm ở bậc thang cuối cùng của lưu vực sông Ba, nằm trên hai huyện Sơn Hòa, Sông Hinh tỉnh Phú Yên và huyện Krông Pa tỉnh Gia Lai, từ Nhà máy đến vùng hạ du (tính đến thành phố Tuy Hòa) khoảng 60Km chạy dọc qua các huyện Sơn Hòa, Sông Hinh, Tây Hòa, Phú Hòa, Đông Hòa và Thành phố Tuy Hòa tỉnh Phú Yên.
Với đặc điểm vùng hạ du sông Ba có nhiều dân cư sinh sống dọc theo hai bên bờ sông và lưu lượng lũ từ thượng nguồn đổ về sông Ba rất lớn. Đặc biệt, trong những năm gần đây, tình hình mưa lũ diễn biến ngày càng phức tạp do quá trình biến đổi của khí hậu. Do vậy, Công ty đặc biệt quan tâm và chú trọng đến việc làm sao để vận hành an toàn hồ chứa Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ, đồng thời đảm bảo an toàn tính mạng của nhân dân ở vùng hạ du sông Ba khi Nhà máy vận hành điều tiết nước qua tràn và chạy máy phát điện. Để thực hiện tốt điều này, từ năm 2011, Công ty đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương để lắp đặt và đưa vào sử dụng 6 trạm cảnh báo từ xa tại các khu đông dân cư của các xã, thị trấn vùng hạ du sông Ba. Hàng năm, Công ty đều tổ chức kiểm tra, bảo dưỡng và đảm bảo hệ thống cảnh báo vận hành ổn định.
Để nâng cao hiệu quả việc cảnh báo lũ khi vận hành phát điện, cùng với yêu cầu về Tự động hóa và Chuyển đổi số trong EVN, Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ đã nghiên cứu, ứng dụng và đưa vào vận hành thành công hệ thống cảnh báo cho hạ du khi điều tiết hồ chứa và vận hành phát điện thông qua thiết bị điện thoại thông minh. Đó là hệ thống cảnh báo từ xa thế hệ mới Mã hiệu HS/GSM Controller (cần trôn lơ) V3.0 được phát triển, ứng dụng nhằm đáp ứng tốt nhất các yêu cầu theo Chỉ thị số 15/CT-BCT ngày 13/5/2014 của Bộ Công Thương và Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ. Được thiết kế và chế tạo với công nghệ hiện đại, dễ vận hành và độ tin cậy cao; hệ thống dựa trên nền tảng điều khiển thông qua sóng điện thoại GSM, hiện đã phủ rộng khắp các vùng trên cả nước có mức độ tin cậy cao và ổn định trong các điều kiện thời tiết khác nhau. Điện thoại sử dụng để điều khiển hệ thống cảnh báo từ xa là các số điện thoại này đã được khai báo trước, nhằm đảm bảo tính bảo mật của hệ thống.
Khi Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ vận hành phát điện cần thông báo thông tin điều tiết nước qua tràn hoặc chạy máy phát điện…, nhân viên vận hành sẽ soạn bằng tin nhắn SMS hoặc cuộc gọi thoại, hệ thống cảnh báo từ xa sẽ tự động kích hoạt 17 trạm cảnh báo từ xa và tự động phát toàn bộ nội dung thông báo ra hệ thống loa phóng thanh công suất lớn đã được lắp đặt rộng rãi cho nhân dân vùng hạ du biết và chủ động phòng tránh.
Hình ảnh thực tế của Hệ thống cảnh báo từ xa
Nội dung thông báo sẽ được hệ thống phát hoàn toàn tự động theo nội dung cú pháp của tin nhắn SMS điều khiển. Trong đó bao gồm: Âm thanh còi hụ cảnh báo + Thông báo của đơn vị quản lý vận hành gồm Thời gian xả nước/chạy máy phát điện, Lưu lượng xả. Sau khi kết thúc, hệ thống tự động gửi tin nhắn phản hồi về cho người điều khiển biết kết quả việc thực hiện thông báo. Ngoài ra, người điều khiển cũng có thể gọi điện thoại trực tiếp đến hệ thống để thông báo ra loa phóng thanh đặt tại vùng hạ du. Việc điều khiển từ xa bằng tin nhắn SMS sẽ đáp ứng nhanh chóng, chính xác và kịp thời hơn khi cùng một lúc cần thông báo đến nhiều trạm cảnh báo khác nhau ở khu vực hạ du; hoặc khi cần thông báo nhiều lần đến các trạm cảnh báo. Việc này sẽ giảm được áp lực và khối lượng công việc của đơn vị quản lý vận hành hồ chứa trong quá trình điều tiết hồ chứa, chạy máy phát điện.
Tính đến năm 2021, SBH đã nghiên cứu, nâng cấp ứng dụng công nghệ mới và lắp đặt hoàn chỉnh 17 trạm cảnh báo từ xa tại các huyện vùng hạ du sông Ba. Để nâng cao hiệu quả làm việc của hệ thống, trước mùa mưa lũ hàng năm, Công ty phối hợp với Phòng Văn hóa Thông tin các huyện tổ chức các đợt tuyên truyền, phát tờ rơi về công tác phòng chống thiên tai cũng như cách nhận biết rõ về nội dung các thông báo của hệ thống khi nhà máy vận hành phát điện và điều tiết nước qua tràn.
Ngoài ra, để tăng cường công tác cảnh báo khi vận hành phát điện của Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ, để cảnh báo cho nhân dân vùng hạ du biết chủ động phòng tránh khi khởi động vận hành các tổ máy phát điện và khi tăng công suất ở mức lớn hơn 30 MW/lần tăng, ứng với mức lưu lượng tăng lớn hơn 60 m3/s/lần tăng. Công ty thực hiện thông báo cho bà con nhân dân vùng hạ du từ các bộ cảnh báo từ xa, thông báo nội dung vận hành máy để bà con nhân dân biết chủ động phòng tránh.
Vị trí lắp đặt 17 Trạm cảnh báo từ xa dọc theo hạ lưu Sông Ba
Ông Trần Lý – Tổng Giám đốc SBH chia sẻ: Công ty rất vinh dự là một trong hai đơn vị đại diện cho Tổng công ty Phát điện 2 tham gia trưng bày sản phẩm do Công ty nghiên cứu, chế tạo tại Hội nghị Tự động hóa EVN năm 2022. Có thể nói, việc nghiên cứu ứng dụng, lắp đặt và đưa vào vận hành thành công hệ thống cảnh báo cho hạ du khi điều tiết hồ chứa và vận hành phát điện thông qua sóng điện thoại đã và đang góp phần giúp nhân dân vùng hạ lưu sông Ba kịp thời tiếp nhận thông tin một cách nhanh nhất và chủ động phòng tránh những nguy cơ về lũ khi Nhà máy điều tiết nước qua tràn trong mùa mưa; đồng thời phòng tránh tai nạn đuối nước khi Nhà máy chạy máy phát điện trong mùa khô, đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản nhân dân. Trong thời gian tới, Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ tiếp tục phối hợp với các địa phương vùng hạ du sông Ba khảo sát các vị trí trọng yếu mới cần trang bị bổ sung hệ thống cảnh báo từ xa, nâng cao hơn nữa năng lực cảnh báo cho hạ du sông Ba khi Nhà máy thực hiện điều tiết nước qua tràn và vận hành phát điện nhằm đảm bảo an toàn cho bà con nhân dân vùng hạ du sông Ba”.
SBH đã áp dụng thành công công nghệ số trong việc cảnh báo khi chạy máy phát điện, điều tiết hồ chứa Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ thông qua hệ thống các loa cảnh báo đặt từ xa tại các huyện hạ du sông Ba. Hệ thống cảnh báo đã phát huy hiệu quả rất tốt, giúp Ban chỉ huy PCTT&TKCN truyền thông tin cảnh báo lũ cho nhân dân tại các xã vùng hạ du được kịp thời, nhanh chóng, chuẩn xác và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai mưa lũ gây ra. Qua đó nâng cao năng lực cảnh báo lũ sớm cho người dân vùng hạ du và đã tạo được niềm tin của cộng đồng về Công ty nói riêng và ngành Điện nói chung./.
Hồng Thanh – Hữu Sinh